&#1178aзa&#1179 xaл&#1179ы сoнaу зaмaннaн бeрі бaс киімгe зoр м&#1241н бeргeн. Oны &#1179адір т&#1201тып, т&#1241рбиелік ма&#1187ызы зор деп т&#1199сінген. &#1178аза&#1179 киімдеріні&#1187 арасында ерекше орын алатын &#1201лтты&#1179 бас киімдерді&#1187 бірі — с&#1241укелеге то&#1179талар болса&#1179, ол тек бас киім емес, &#1201лтты&#1179 &#1179&#1201ндылы&#1179 болып санал&#1171ан. Тіпті с&#1241укеле кигізу д&#1241ст&#1199рі деп атап &#1257тілген. 

Осы ретте тарихшы Ж&#1201лдыз Орманова Tengrinews.kz тілшісіне &#1179аза&#1179 &#1179ыздарыны&#1187 с&#1241укелені &#1179андай жа&#1171дайда киетінін ж&#1241не оны&#1187 &#1179&#1201ндылы&#1171ы неде екенін айтып берді.

Орманова с&#1241укелені &#1179ыздарды&#1187 тек &#1201затылатын уа&#1179ытта ж&#1241не &#1257мірінде бір рет &#1179ана киетінін айтады. Айтуынша, д&#1241ст&#1199р бойынша, оны айырбастау&#1171а немесе бас&#1179а адам&#1171а киюге беруге де болмайды.

«Тарихта с&#1241укелені&#1187 орны м&#1199лде б&#1257лек. С&#1241укеле кигізуді б&#1257лек бір д&#1241ст&#1199р деп айтса да болады. Я&#1171ни, &#1179аза&#1179 &#1179ыз баламен &#1179оштасу кезінде, &#1179ызын &#1179ия&#1171а &#1179ондыр&#1171ан кезде о&#1171ан с&#1241укеле кигізген. Оны киелі деп санап, &#1179адір т&#1201т&#1179ан, жылдар бойы са&#1179та&#1171ан. Оны еш&#1179ашан да ешкімге сыйлама&#1171ан. С&#1241укелені бас&#1179а біреумен, тіпті туысы&#1187мен айырбастау&#1171а немесе бас&#1179а адам&#1171а киюге беруге болмайды. Себебі с&#1241укелені &#1179ызы бар&#1171ан жерінде ба&#1179ытты болсын деп, жа&#1179сы отбасы&#1171а т&#1199ссін деп кигізген. Оны т&#1199рлі ба&#1171алы тастармен, &#1241шекейлермен безендірген», — дейді Орманова.

© Этнографиялы&#1179 с&#1241н театры ж&#1241не &#1201лтты&#1179 киімдер этном&#1201ражайы

Б&#1201дан б&#1257лек, тарихшы б&#1201рын&#1171ы заманда&#1171ы ж&#1241не &#1179азіргі уа&#1179ытта киіліп ж&#1199рген с&#1241укелелерді&#1187 айырмашылы&#1171ы жайлы айтып берді.

«Б&#1199гінде &#1179аза&#1179 &#1179алы&#1187ды&#1179тары к&#1257біне еуропалы&#1179 стильдегі с&#1241укелелерді киеді. Заманауи с&#1241укелелерге деген с&#1201раныс артып жатыр. Я&#1171ни, &#1201лтты&#1179 на&#1179ышта&#1171ы, &#1179аза&#1179и элементтері &#1179алып барады. Себебі басым б&#1257лігі &#1179ымбат тастармен к&#1257мкергісі келеді. Амал не, &#1179азір к&#1257бі с&#1241укеле кимейді. Дегенмен с&#1241укелені&#1187 т&#1241рбиелік м&#1241ні зор екенін &#1201мытпау керек», — дейді Орманова.

© Этнографиялы&#1179 с&#1241н театры ж&#1241не &#1201лтты&#1179 киімдер этном&#1201ражайы

Тарих&#1179а &#1199&#1187ілсек, ертеде с&#1241укелені&#1187 биіктігі 50-70 сантиметрге дейін бар&#1171ан. С&#1241укелені&#1187 негізгі б&#1257ліктері — т&#1241ж, т&#1257бе, &#1179&#1201ла&#1179бау ж&#1241не арт&#1179ы бойы. Оны асыл тас, алтын, к&#1199міс, меруерт, маржанмен &#1257рнектеп, алтын жіппен &#1241шекейлейтін бол&#1171ан. Осылайша, ХІХ &#1171асырда&#1171ы &#1179аза&#1179 &#1179алы&#1187ды&#1171ыны&#1187 киімі &#1241лем халы&#1179тары арасында&#1171ы е&#1187 &#1241демі киім &#1199лгілеріні&#1187 бірі бол&#1171ан. 

&#1178аза&#1179тар к&#1257біне &#1179алы&#1187ды&#1179ты&#1187 с&#1241укелесіне же&#1187іл матадан, &#1199лкен жамыл&#1171ы та&#1179&#1179ан. Жамыл&#1171ы &#1179алы&#1187ды&#1179ты&#1187 б&#1199кіл дене сымбатын жауып т&#1201р&#1171ан. Б&#1201дан б&#1257лек, &#1179алы&#1187ды&#1179 с&#1241укелесіні&#1187 бірнеше т&#1199рі бол&#1171анын айта кету керек. Оларды&#1187 кейбірі &#1179ымбат тастарымен ерекшеленген. Алайда с&#1241укелелерді&#1187 басым б&#1257лігінде ж&#1241не міндетті т&#1199рде «&#1179&#1201ла&#1179 бау» мен «арт&#1179ы бау» та&#1171ыл&#1171ан.

Осыдан-а&#1179, &#1179аза&#1179 хал&#1179ыны&#1187 &#1179ай заманда да баскиімге ерекше к&#1257&#1187іл б&#1257ліп, &#1179&#1201рметпен &#1179ара&#1171аны бай&#1179алады.

Вы находитесь: Главная » Новости культуры

Комментирование и размещение ссылок запрещено.

Комментарии закрыты.